Ngành xây dựng và công nghiệp nặng luôn cần đến sự hỗ trợ của các loại máy móc chuyên dụng, và xe cẩu là một trong những thiết bị không thể thiếu. Với hơn 7 năm kinh nghiệm cho thuê xe cẩu, Tiến Phát (TPG) sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về các loại xe cẩu thông dụng, giúp sinh viên và những người quan tâm đến xe cẩu có thể hiểu rõ hơn về đặc điểm, ứng dụng và cách lựa chọn loại xe cẩu phù hợp.
Phân loại xe cẩu theo cấu tạo
Xe cẩu tự hành
Xe cẩu tự hành (hay còn gọi là xe cẩu thùng, xe ô tô tải gắn cẩu) là loại xe cẩu được gắn một thùng lửng và một cần cẩu phía sau, cho phép vừa cẩu vừa chở hàng hóa một cách linh hoạt.
Ưu điểm của xe cẩu tự hành là động cơ mạnh mẽ, có khả năng nâng từ 2 đến 25 tấn. Xe dễ dàng di chuyển qua lại giữa các địa điểm làm việc, có thể vận hành trên nhiều địa hình khác nhau mà không cần phải tháo lắp phức tạp. Xe cẩu tự hành thường được sử dụng trong các công trình xây dựng, bốc xếp hàng hóa, vận chuyển hàng hóa và di dời máy móc tại nhà máy, kho bãi.
Xe cẩu bánh lốp
Xe cẩu bánh lốp là dòng xe cẩu di động có hệ thống bánh lốp cao su, có kích thước lớn giúp di chuyển dễ dàng trên đường bộ mà không làm hư hại mặt đường. Xe được thiết kế cần cẩu cực kỳ chắc chắn, có thể vươn xa và xoay 360 độ.
Các thương hiệu bánh lốp nổi tiếng có thể kể đến như xe cẩu Kato, Tadano, XCMG,… Dòng xe này thường có tải trọng nâng từ 25 tấn đến 1600 tấn. Vì có động cơ mạnh mẽ và sức nâng lớn nên dòng xe này được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như xây dựng, cầu đường, di dời máy móc, thiết bị nặng và quá khổ quá tải.
Ngoài có điểm mạnh về sức nâng lớn, xe cẩu bánh lốp còn có ưu điểm là tốc độ di chuyển nhanh hơn rất nhiều so với xe cẩu bánh xích, có thể đi đến địa điểm làm việc mà không cần phương tiện khác vận chuyển.
Xe cẩu bánh xích
Xe cẩu bánh xích sử dụng hệ thống di chuyển bằng xích, bánh này có thiết kế hàng xích được quấn quanh bánh xe, giúp xe dễ dàng di chuyển trên các địa hình gồ ghề, bùn lầy hoặc nền đất yếu. Xe cẩu này có ưu điểm là tải trọng nâng lớn lên đến hàng ngàn tấn, có thể làm việc ở các môi trường thời tiết, địa hình khắc nghiệt. Tuy nhiên, xe lại di chuyển chậm và tháo lắp phức tạp, cần phải có một loại xe chuyên dụng khác để vận chuyển đến công trình.
Ở những dự án xây dựng có quy mô lớn như thi công cầu đường, lắp đặt kết cấu tháp, xây dựng nhà máy, tòa nhà cao tầng, công trình điện gió, dầu khí ngoài khơi,… xe cẩu bánh xích thường được lựa chọn để cẩu hạ các vật liệu, máy móc nặng.
Xem thêm: Tổng hợp các cần cẩu lớn nhất thế giới
Phân loại xe cẩu theo mục đích sử dụng
Xe cẩu địa hình
Xe cẩu địa hình là loại xe cẩu đặc biệt của xe cẩu bánh lốp, dùng để di chuyển và làm việc trên nhiều địa hình khác nhau từ bằng phẳng đến đường gồ ghề sỏi đá, bùn lầy. Loại xe này có hệ thống treo độc lập, cho phép điều chỉnh độ cao gầm xe và cân bằng trên các địa hình không bằng phẳng. Khung gầm được được gia cố chắc chắn để chịu được tải trọng lớn và điều kiện làm việc khắc nghiệt.
Xe cẩu địa hình được ứng dụng trong các công trình xây dựng nhà cao tầng, cầu vượt, nhà máy hoặc các dự án lắp đặt điện gió, di chuyển và lắp đặt các trụ turbine điện gió ở những khu vực đồi núi, đặc biệt là những dự án nâng hạ ở vùng sâu vùng xa, nơi có địa hình di chuyển khó khăn và đường xá chưa phát triển.
Xe cẩu mini (xe cẩu chân nhện)
Xe cẩu mini hay còn gọi là xe cẩu chân nhện có kích thước nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ. Chân trụ có thể mở rộng ra như chân nhện để tạo sự ổn định khi làm việc. Loại cẩu này có thể di chuyển vào các không gian nhỏ hẹp như thang máy, các vị trí có lối vào nhỏ.
Xe cẩu mini có đa dạng tải trọng từ xe cẩu chân nhện mini 1 tấn, 2 tấn, 3 tấn đến xe cẩu chân nhện 8 tấn. Xe được ứng dụng trong việc lắp đặt kính, biển quảng cáo, điều hòa tại các tòa nhà, trung tâm thương mại hoặc bảo trì, sửa chữa trong nhà máy, nhà kho, khu dân cư.
Các loại xe cẩu cố định
Cẩu tháp
Cẩu tháp loại cần cẩu cố định tại chỗ, nổi bật với chiều cao nâng và tầm với khủng, giúp nâng hạ vật liệu hiệu quả theo phương thẳng đứng. Cẩu tháp có khả năng xoay 360 độ, bao quát toàn bộ khu vực công trường. Loại cẩu này được áp dụng nhiều trong các dự án xây dựng nhà cao tầng, chung cư và trung tâm thương mại.
Cẩu trục
Cẩu trục là loại cẩu có kết cấu dạng dầm cầu, di chuyển trên ray đặt trên cao, thường được lắp trong nhà xưởng hoặc nhà kho. Nó thường sử dụng để nâng hạ hàng hóa, thiết bị nặng ở trong phạm vi kho xưởng nhanh chóng, giúp tiết kiệm nhân lực và không gian làm việc.
Cổng trục
Cổng trục là loại cẩu có kết cấu khung dầm lớn với chân trụ đặt trên mặt đất, di chuyển theo đường ray. Nó được sử dụng rộng rãi trong bến cảng, xưởng đóng tàu để nâng hạ container, hàng hóa nặng. Ưu điểm của nó là có khả năng tải trọng lớn, làm việc tốt ngoài trời.
Cách chọn loại xe cẩu phù hợp với công việc
- Xác định rõ tải trọng nâng cần thiết: Tính toán trọng lượng của hàng hóa nặng nhất cần nâng và chọn xe có tải trọng dư tải một chút để đảm bảo an toàn.
- Đo đạc tầm với và chiều cao nâng: Xác định khoảng cách và độ cao cần đưa hàng đến vị trí để chọn xe có tầm với và chiều cao cần thiết.
- Đánh giá địa hình thi công: Xem xét địa hình bằng phẳng hay gồ ghề, nền đất cứng hay yếu để chọn xe bánh lốp, bánh xích hay xe cẩu địa hình.
- Xem xét không gian làm việc: Công trường rộng rãi hay chật hẹp để chọn xe có kích thước phù hợp, đặc biệt là môi trường có diện tích nhỏ hẹp.
- Dự trù ngân sách: So sánh chi phí thuê và mua, chi phí vận hành và bảo trì của các loại xe khác nhau để lựa chọn phù hợp với ngân sách.
- Tuân thủ quy định an toàn: Đảm bảo xe cẩu đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và người vận hành có chứng chỉ phù hợp.
Kết luận
Việc lựa chọn loại xe cẩu phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tải trọng nâng, chiều cao nâng, địa hình làm việc và ngân sách. Tiến Phát (TPG) hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn đọc, đặc biệt là sinh viên và những người đang tìm hiểu về xe cẩu, những kiến thức cơ bản và hữu ích về các loại xe cẩu thông dụng hiện nay.
