Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xe cẩu tự hành, xe cẩu bánh lốp

Tác giả:  Thảo Vy   Thời gian đọc: 8 Phút Đăng ngày:  04/02/2025

Xe cẩu là phương tiện quan trọng trong các dự án xây dựng, di dời máy móc nặng nhờ vào khả năng nâng hạ mạnh mẽ của nó. Nhưng bạn có biết bộ phận nào giúp cho xe cẩu có thể nâng hạ các vật nặng lên cao dễ dàng và an toàn không? Di Dời Nhà Xưởng Tiến Phát (TPG) sẽ giải thích chi tiết cấu tạo của xe cẩu cũng như làm sáng tỏ nguyên lý hoạt động của cần cẩu trong bài viết này, giúp bạn hình dung rõ hơn chúng thực hiện công việc cẩu hạ vật nặng như thế nào.

Cấu tạo xe cẩu có các bộ phận chính nào?

Nhìn chung, hầu hết các loại xe cẩu như xe cẩu tự hành, xe cẩu bánh xích hay xe cẩu bánh lốp đều có cấu tạo tương tự như nhau. Dưới đây là những bộ phận chính của xe cẩu và chức năng của các bộ phận đó mà bạn nên nắm:

Khung gầm xe cẩu (Chassis)

Là một nền tảng chịu lực chính của toàn bộ xe cẩu. Khung gầm của xe cẩu thường được làm từ thép cứng có chịu lực tốt để giữ vững cho xe không bị rung lắc và đổ khi đang thực hiện nâng hạ. Cấu tạo của khung gầm gồm có:

  • Thanh, trụ thép
  • Bánh xe (bộ phận di chuyển)
  • Hệ thống giảm xóc
  • Đối trọng
khung gam xe cau
Khung gầm xe cẩu (Chassis)

Cabin điều khiển xe cẩu

Đây là nơi mà tài xế điều khiển vận hành xe cẩu, giúp thực hiện mọi hoạt động như di chuyển, nâng hạ, Cấu tạo bên trong cabin xe cẩu gồm có:

  • Ghế ngồi
  • Bảng điều khiển (cần điều khiển, màn hình hiển thị, các công tắc)
  • Cửa sổ
  • Kính chắn gió
  • Hệ thống thông gió
  • Thiết bị an toàn
cabin dieu khien xe cau
Cabin điều khiển xe cẩu

Cần cẩu

Là bộ phận quan trọng nhất của xe cẩu. Bộ phận này dùng để nâng và di chuyển vật liệu, máy móc lên cao và ngược lại. Cần cẩu có 2 dạng là cần trục thẳng và cần gập, nó có thể kéo dài và thu ngắn linh hoạt và cũng có thể thay đổi góc nâng để đưa được vật đến vị trí mong muốn.

Các thành phần chính của cần cẩu:

  • Cần chính
  • Cần phụ
  • Khớp nối
  • Hệ thống thủy lực
  • Dây cáp/ dây xích
  • Hệ thống điều khiển

Xem thêm: Cách đọc biểu đồ tải của cần cẩu

can cau
Cần cẩu

Hệ thống thủy lực

Hệ thống này giúp chuyển đổi nhiên liệu thành lực để chuyển động cần cẩu như nâng hạ, xoay hay vươn cần ra xa,… Hệ thống thủy lực gồm có:

  • Bơm thủy lực
  • Xi lanh thủy lực
  • Van điều khiển
  • Đường ống dẫn dầu
  • Bình chứa dầu
  • Các bộ phận phụ trợ khác

Đối trọng xe cẩu

Đối trọng là bộ phận giúp xe cẩu giữ được sự ổn định khi nâng các vật nặng. Nó giúp cân bằng trọng lượng của vật nâng và cần cẩu, chống lại lực quay của tải trọng trong quá trình vận hành. Có bộ phận này, xe sẽ tránh được tình trạng bị lật hoặc bị đổ. Đối trọng thường được làm từ bê tông hoặc gang thép, được gắn cố định ở khung gầm của xe cẩu hoặc được đặt ở phía sau xe. 

Móc cẩu

Móc cẩu dùng để gắn vào vật cần nâng, giúp kéo vật lên cao. Có nhiều loại móc cẩu khác nhau với đa dạng hình dạng và kích thước, tùy vào đặc điểm của vật cần nâng mà lựa chọn loại móc cẩu phù hợp.

Cáp cẩu

Cáp cẩu được nối với móc cẩu và cần cẩu, nó có chức năng là kéo vật lên. Cáp này được cuộn vào tang cuốn cáp và được kéo dài ra khi cần thiết. Cáp cẩu thường được làm từ thép có độ bền cao, chịu lực lớn.

Mâm xoay xe cẩu

Mâm xoay giúp cần cẩu có thể thay đổi hướng 360 độ. Bộ phận chính trên mâm xoay gồm có:

  • Ổ bi (vòng bi, bạc đạn)
  • Hệ thống truyền động thủy lực
  • Các bánh răng

Chân chống xe cẩu

Được sử dụng để giữ xe ổn định, tránh việc bị lật đổ khi nâng, hạ hàng hóa, máy móc. Chúng có thể được điều khiển bằng thủy lực để mở rộng hoặc thu gọn khi cần. Chân chống giúp phân bổ trọng lực và giữ cân bằng cho xe không bị nghiêng.

chan chong xe cau
Chân chống xe cẩu

Hệ thống điều khiển cần cẩu

Đây là bộ phận giúp điều khiển các chức năng của cần cẩu như nâng, hạ, quay, kéo dài cần, thu ngắn cần. Ngoài việc điều khiển trực tiếp trên xe cẩu, hệ thống này còn có thể thực hiện trên bộ điều khiển từ xa nữa. Các bộ phận chính của hệ thống này gồm có:

  • Cần điều khiển cần cẩu: nâng hạ, xoay toa, vươn ra, thụt lại.
  • Cần ra chân chống
  • Bàn đạp
  • Nút còi
  • Nút đèn
  • Các nút cảnh báo an toàn
  • Màn hình hiển thị
he thong dieu khien xe cau
Hệ thống điều khiển cần cẩu

Nguyên lý hoạt động của xe cẩu

Hầu hết tất cả xe cẩu kể cả xe cẩu tự hành và xe cẩu bánh lốp đều hoạt động dựa trên nguyên lý đòn bẩy, ròng rọc và hệ thống thủy lực để có thể nâng, hạ và di chuyển máy móc, hàng hóa một cách dễ dàng và an toàn. Tiến Phát sẽ giải thích rõ hơn trong nội dung dưới đây:

Nguyên lý nâng hạ của xe cẩu

  • Sử dụng xi lanh thủy lực để điều chỉnh chiều cao của cần cẩu. Khi bơm dầu thủy lực vào xi lanh thì cần cẩu sẽ được nâng lên và ngược lại.
  • Ròng rọc và cáp thép có chức năng giảm tải trọng cho xe cẩu khi cần nâng hạ vật. Khi nâng lên cao, tời cuộn cáp thép vào tang cuốn và kéo móc cẩu lên. Khi hạ vật xuống, tời nhả cáp để móc cẩu từ từ hạ xuống.
  • Khi nâng hạ hàng hóa, các khối đối trọng được đặt phía sau hoặc thân dưới của xe có tác dụng giữ cân bằng cho xe cẩu để tránh tình trạng lật đổ. Đồng thời, chân chống của xe cẩu cũng góp phần làm tăng sự ổn định khi nâng hạ vật nặng.
nguyen ly nang ha xe cau
Nguyên lý nâng hạ của xe cẩu

Nguyên lý xoay cần cẩu

  • Xe cẩu có thể xoay cần cẩu sang nhiều hướng khác nhau nhờ vào hệ thống quay toa. Hệ thống này hoạt động dựa vào bánh răng, hệ thống thủy lực và vòng bi.
  • Khi tài xế điều khiển cần xoay, bơm thủy lực sẽ truyền lực đến động cơ quay để làm quay bánh răng quay toa, kéo theo vòng bi quay toa cũng di chuyển. Từ đó, bàn quay và cần cẩu xoay theo hướng mong muốn của người điều khiển. Trong lúc này, hệ thống phanh thủy lực sẽ kiểm soát tốc độ quay và cố định vị trí khi dừng xoay toa.
nguyen ly xoay can cau
Nguyên lý xoay cần cẩu

Nguyên lý di chuyển của xe cẩu

  • Đầu tiên, tài xế khởi động xe để động cơ chính hoạt động, cung cấp năng lượng cho hệ thống truyền động.
  • Bơm thủy lực hoặc hộp số truyền lực đến bánh xe giúp xe di chuyển theo hướng mà tài xế điều khiển.
  • Hệ thống lái của xe cẩu có tác dụng điều chuyển hướng di chuyển theo yêu cầu.
  • Khi cần dừng thì kích hoạt hệ thống phanh để xe cẩu dừng lại an toàn.

Tìm hiểu thêm: Luật đăng kiểm dành cho xe cẩu theo quy định mới nhất

Tổng kết

Tiến Phát (TPG) đã tổng hợp cấu tạo chính của xe cẩu và giải thích chi tiết nguyên lý hoạt động của xe cẩu trong quá trình nâng hạ, xoay và di chuyển. Việc nắm vững cấu tạo và nguyên lý hoạt động xe cẩu không chỉ giúp bạn tự tin hơn khi vận hành xe cẩu mà còn đảm bảo an toàn khi nâng hạ hàng hóa, đặc biệt là các loại máy móc công nghiệp nặng.

5/5 - (1 bình chọn)

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Gọi ngay: 0838 567 678